Obowiązek alimentacyjny wobec dorosłego dziecka to zagadnienie, które często budzi emocje i wątpliwości. Choć rodzice mają prawo i obowiązek finansowo wspierać swoje dzieci, to nie jest to obowiązek bezterminowy. Poniżej wyjaśniam, kiedy obowiązek alimentacyjny ustaje i jak wygląda procedura uchylenia alimentów.
Podstawa prawna obowiązku alimentacyjnego
Obowiązek ten wynika z art. 133 §1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym rodzice zobowiązani są do zapewnienia środków utrzymania i wychowania dziecka aż do momentu, w którym będzie ono w stanie samodzielnie się utrzymać.
Wiek dziecka nie ma decydującego znaczenia
W polskim prawie nie istnieje górna granica wieku dziecka, które ma prawo do alimentów. Oznacza to, że ukończenie 18 czy nawet 26 lat nie powoduje automatycznego wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego.
Ile wynoszą alimenty na dorosłe dziecko?
Wysokość alimentów zależy od usprawiedliwionych potrzeb dziecka i możliwości zarobkowych rodzica. W przypadku dziecka pełnoletniego mogą one obejmować np. koszty akademika, wynajmu mieszkania, korepetycji czy czesnego.
Kiedy obowiązek alimentacyjny wygasa?
1. Uzyskanie przez dziecko zdolności do samodzielnego utrzymania
Jeśli dziecko uzyskuje stałe dochody pozwalające mu pokryć własne potrzeby, obowiązek alimentacyjny może zostać uchylony.
2. Dobrowolna rezygnacja z edukacji
Jeśli dziecko nie podejmuje nauki lub przerywa ją bez ważnego powodu, sąd może uznać, że nie podejmuje działań w kierunku samodzielności i uchylić alimenty.
3. Zmiana sytuacji materialnej rodzica
Choroba, emerytura czy inne problemy finansowe rodzica mogą być podstawą do złożenia wniosku o uchylenie obowiązku alimentacyjnego.
4. Brak działań dziecka w kierunku samodzielności
Jeśli dorosłe dziecko nie podejmuje pracy mimo możliwości – sąd może orzec o uchyleniu alimentów.
5. Niepełnosprawność dziecka
W przypadku, gdy dziecko jest trwale niezdolne do pracy – obowiązek alimentacyjny może trwać dożywotnio.
Jak wygląda procedura uchylenia alimentów?
Aby uchylić alimenty, należy złożyć pozew do sądu rejonowego. Kluczowe są dowody wykazujące, że dziecko uzyskało finansową samodzielność lub nie podejmuje starań w tym kierunku.
Ważne:
Samo ukończenie nauki nie wystarcza. Sąd bada czy dziecko ma realne możliwości zarobkowania i utrzymania się.
Kiedy alimenty są zasadne, a kiedy nie?
- Dziecko nie pobiera nauki i jest pełnoletnie – alimenty nie są zasadne.
- Studia dzienne – alimenty są zasadne.
- Studia wieczorowe – alimenty mogą być zasądzone częściowo.
- Studia zaoczne – alimenty zwykle nie są zasadne.
- Dziecko niezdolne do pracy – alimenty mogą przysługiwać dożywotnio.
Czy liczba dzieci wpływa na alimenty?
Liczba dzieci nie wpływa na istnienie obowiązku alimentacyjnego, ale może mieć wpływ na wysokość świadczeń. Rodzic powinien uwzględnić potrzeby wszystkich dzieci.
Czy pozbawienie praw rodzicielskich zwalnia z alimentów?
Nie. Pozbawienie władzy rodzicielskiej nie zwalnia z obowiązku finansowego wobec dziecka.
Podsumowanie – opinia adwokat Katarzyny Wysokińskiej
Obowiązek alimentacyjny rodzica wobec dziecka trwa do momentu, aż dziecko stanie się samodzielne finansowo. Jeśli jednak dziecko unika pracy, nauki lub rodzic znajduje się w trudnej sytuacji, można złożyć pozew o uchylenie alimentów. Każda sprawa jest rozpatrywana indywidualnie przez sąd.