Rozwód bez orzekania o winie to sposób zakończenia małżeństwa, w którym sąd zaniecha ustalania, który z małżonków odpowiada za rozkład pożycia.
Ta forma postępowania jest często szybsza, mniej konfliktowa i wymaga mniejszego zakresu dowodów niż rozwód z orzekaniem o winie.
Poniżej wyjaśniamy, jak wygląda rozwód bez orzekania o winie, jakie dokumenty przygotować i do którego sądu złożyć pozew.
Na czym polega rozwód bez orzekania o winie?
Zgodnie z art. 57 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, sąd może, na zgodny wniosek stron, zaniechać orzekania o winie za rozkład pożycia. Oznacza to, że mimo iż jeden z małżonków wnosi pozew, drugi wyraża zgodę na rozwiązanie małżeństwa bez ustalania winy — najczęściej w formie odpowiedzi na pozew lub odrębnym oświadczeniu procesowym.
Kiedy warto wybrać rozwód bez orzekania o winie?
Ten tryb sprawdza się, gdy obie strony chcą ograniczyć konflikt, zależy im na szybszym zakończeniu sprawy i potrafią porozumieć się co do najważniejszych kwestii (opieka nad dziećmi, kontakty, alimenty, użytkowanie mieszkania).
Małżonkowie mogą także skorzystać z mediacji, by wypracować porozumienie rodzicielskie i małżeńskie, co jeszcze przyspiesza postępowanie.
Jakie są podstawy prawne?
Najważniejsze przepisy:
- art. 56 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego — przesłanka orzeczenia rozwodu (zupełny i trwały rozkład pożycia),
- art. 57 § 2 KRO — możliwość zaniechania orzekania o winie na zgodny wniosek stron,
- art. 41 k.p.c. — zasady właściwości miejscowej (gdzie złożyć pozew).
Jak przygotować pozew o rozwód bez orzekania o winie?
Choć formalnie nadal to jeden z małżonków wnosi pozew, treść pozwu i odpowiedź drugiej strony powinny jasno wyrażać wolę zakończenia małżeństwa bez orzekania o winie. Pozew powinien zawierać:
- oznaczenie sądu (sąd okręgowy właściwy miejscowo),
- dane stron (imię, nazwisko, adres, PESEL),
- żądanie rozwodu z wnioskiem o zaniechanie orzekania o winie (art. 57 § 2 KRO),
- wnioski dotyczące małoletnich dzieci (władza rodzicielska, kontakty, alimenty),
- wnioski dotyczące korzystania ze wspólnego mieszkania oraz ewentualne zabezpieczenia,
- załączniki: odpis aktu małżeństwa, akty urodzenia dzieci, dowód uiszczenia opłaty sądowej lub wniosek o zwolnienie z kosztów.
Dokumenty niezbędne przy rozwodzie bez orzekania o winie
Standardowy zestaw dokumentów to: odpis skrócony aktu małżeństwa, odpisy aktów urodzenia małoletnich dzieci, potwierdzenia dochodów (np. zaświadczenia o zarobkach), kopie umów majątkowych (jeśli istnieją) oraz dowód opłaty sądowej (600 zł).
Opłaty i terminy
Opłata od pozwu o rozwód wynosi 600 zł (ustawa o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Jeżeli sąd orzeknie rozwód za zgodą stron i bez orzekania o winie, zwykle zwraca połowę opłaty (300 zł) — co w praktyce obniża koszty procesu.
Gdzie złożyć pozew?
Pozew składa się do sądu okręgowego właściwego dla ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania małżonków, a gdy ta podstawa nie występuje — według miejsca zamieszkania pozwanego (por. art. 41 k.p.c.).
Przebieg postępowania
Po złożeniu pozwu sąd sprawdza formalności i doręcza odpis pozwu pozwanemu. Jeśli strona przeciwna potwierdzi zgodę na rozwód bez orzekania o winie, sprawa często przebiega szybciej — rozprawa może zakończyć się wydaniem wyroku na jednej sesji, o ile nie ma spornych kwestii dotyczących dzieci, alimentów czy majątku.
Mediacje i porozumienia rodzicielskie
Mediacja oraz sporządzenie porozumienia rodzicielskiego znacząco ułatwiają proces. Sąd bierze pod uwagę dobro dziecka i stabilność ustaleń dotyczących opieki i kontaktów. Ugoda zawarta w sądzie ma rangę orzeczenia i upraszcza wykonanie postanowień.
Korzyści z rozwodu bez orzekania o winie
- krótszy przebieg postępowania,
- niższe koszty (częściowy zwrot opłaty),
- możliwość zachowania dobrej współpracy rodzicielskiej dla dobra dzieci.
Gdy porozumienie nie jest możliwe
Jeśli strony nie wyrażą zgody na nieorzekanie o winie lub istnieją sporne kwestie dotyczące dzieci czy majątku, sąd rozpozna sprawę standardowo, z koniecznością przedstawienia dowodów i ewentualnymi kolejnymi rozprawami. Wówczas rozwód z orzekaniem o winie może być konieczny.
Dlaczego warto skorzystać z pomocy adwokata?
Nawet przy rozwodzie bez orzekania o winie profesjonalne przygotowanie pozwu, wniosków o zabezpieczenie oraz porozumienia rodzicielskiego zwiększa szanse na płynny, szybki i bezkonfliktowy przebieg sprawy. Adwokat Katarzyna Wysokińska z Lublina pomoże przygotować kompletną dokumentację, poprowadzi negocjacje i będzie reprezentować przed sądem.
Skontaktuj się — Adwokat Katarzyna Wysokińska, Lublin
Jeżeli planujesz rozwód i chcesz rozważyć rozwód bez orzekania o winie — zapraszam do kontaktu. Oferuję konsultacje, przygotowanie pozwu oraz reprezentację w sądzie. Pomogę też przygotować porozumienie rodzicielskie i wnioski zabezpieczające.